CSI dokter

Mednet interviewde mij recent over mijn werk, mijn geblog en mijn getwitter. 


Niet iedereen op de redactie was overtuigd van mijn bestaan (is ze geen hoax?). Inmiddels heb ik kunnen bewijzen (?) dat ik toch echt besta en geen obscuur virtueel mediafenomeen ben.


Nieuwsgierig?



Download het artikel HIERrrr

Het nieuws dat de politie van Friesland een grootschalig DNA onderzoek gaat opstarten onder 8080 mannen om alsnog de moord op Marianne Vaatstra op te lossen, werd door mij met de nodige scepsis gelezen. Zoals alles eigenlijk. Maar gaandeweg het samenstellen van dit verhaal, werd ik milder gestemd en vind ik het eigenlijk helemaal geen slecht idee.

Mijn eerste gedachten waren ‘wat een dure grap‘, ‘hebben ze niks beters te doen daar in Friesland‘ en ‘wat een zinloze actie, de vorige grote DNA-actie leverde ook al niks op‘. Ach, soms ben ik net een zeurend oud mannetje. Inmiddels heb ik geleerd dat in tijden van bezuinigingen (en rechtshandhaving) grote kosten geen bezwaar zijn: je moet het zien als een klein kansje dat het recht ein-de-lijk zegeviert (en het is ook goed voor de werkgelegenheid). Zeker aangezien er toch al een heleboel geld is stukgeslagen op het onderzoek naar het voor-eeuwig-16-jarige meisje, dat eigenlijk sinds 1999 non-stop heeft gedraaid. Wat is er eigenlijk gebeurt met het Friese meisje die noodlottige Koniningedag-nacht?

Noodlottige geschiedenis

Op 30 april 1999 vierde Nederland Koninginnedag. Marianne Vaatstra ging na haar werk ook een oranje feestje vieren in Kollum. Rond 01:00 ging zij richting huis, ze werd een stukje weggebracht door haar vriendje Spencer, en diens vriend Wietse. Omdat Marianne echt helemaal naar huis wil, alleen, en niet van achterop een bagagedrager, steelt het gezelschap een fiets voor haar in het dorp Buitenpost rond 01:25 en twintig minuten later fietst ze alleen verder richting haar ouderlijk huis in Zwaagwesteinde. Daar zal ze nooit aankomen, want een kilometer eerder wordt ze in een weiland verkracht en vermoord. Tot zover is het verhaal duidelijk. Maar hoe de ontering van haar lichaam en het uiteindelijke doden van Marianne in zijn werk zijn gegaan, liepen de scenario’s nogal uiteen. Aanvankelijk werd er gedacht dat Marianne het slachtoffer was geworden van een asielzoeker met een lust-probleem die langs de kant van de weg een willekeurige passant had staan opwachten. Dit dacht men vanwege de snijwond op haar keel. Peter R. de Vries rekent in een Marianne Vaatstra special genadeloos af met deze complottheorien waarbij de overheid wordt gezien als medeplichtige ten aanzien van die duivelse AZC-ers.

Het 3D-team dat de zaak opnieuw heeft bekeken kwam namelijk tot een andere conclusie. Marianne is door verwurging om het leven gekomen en de snijwond bij haar keel is na overlijden toegebracht. Mogelijk is haar slipje ook na haar dood kapotgesneden (er zat erg weinig bloed bij de prikwondjes); dat zou betekenen dat Marianne niet bij leven verkracht is. Haar lichaam is niet bedekt en zit onder het sperma, wat een mooi DNA-spoor oplevert en meer op een gelegenheidsdader wijst die zich helemaal niet goed heeft voorbereid op zo’n incident. Haar fiets stond redelijk netjes in een greppel geparkeerd en was niet neergesmeten. Frappant is ook dat in Marianne’s tas een aansteker zit, waar een haar inzit met hetzelfde DNA-profiel als het sperma. Dit zou kunnen betekenen dat Marianne haar dader persoonlijk kende.

DNA

Uit DNA onderzoek blijkt dat het om een West-Europese man gaat, met het zogenaamde R1B haplotype, die waarschijnlijk in de sociale kring van Marianne beweegt. Daarom wordt er besloten tot en toestemming verleend voor een grootschalig vrijwillig DNA-onderzoek, tehouden onder 8080 mannen die in 1999 tussen de 16 en de 60 jaar oud waren en in een straal van 5 kilometer rond de plaats delict woonden. Het onderzoek is mede mogelijk gemaakt door een nieuwewetswijziging:

De wet met betrekking tot DNA-verwantschapsonderzoek is op 1 april 2012 in werking getreden en biedt mogelijkheden om via familieleden de dader van een misdrijf op te sporen. Daarbij wordt in de DNA-databank gezocht naar genetische profielen van personen die kunnen duiden op een mogelijk verwantschap met een potentiële dader, een zogeheten familial search.

De mannen die begin deze week een brief op hun mat troffen krijgen 2 weken om zich te melden bij een van drie politiebureaus. Indien nodig, kunnen ze een afspraak maken om op een ander tijdstip een watenstaafje door hun mond geroerd te krijgen. Tja, op een 13 jaar lopend onderzoek moeten ze niet zeuren over een week meer of minder. Je kan natuurlijk niet hetzelfde truucje uithalen als bij het Rotterdamse chlamydia screeningsonderzoek, waarbij je vrouwen een geadresseerde envelop stuurt en een wattenstaafje met de boodschap dit in een bepaalde lichaamsholte rond te draaien en de hele boel met vriendelijke groeten terug te sturen. Daar is dit onderzoek helaas ongeschikt voor (in het kader van bezuinigingen zou het wel handig zijn).

Wa kost da?

Zoals gezegd heeft in 2007 het politieonderzoek een impuls gekregen door het 3D-team dat destijds is opgestart. Zij zijn minitieus aan de slag gegaan met alle verklaringen, sporen, nieuwe technieken en hebben in 2008 een daderprofiel laten schetsen door een professor en drie professionals van de universiteit van Liverpool. Dan kan een grootschalig kostbaar onderzoek van het NFI daar ook nog wel bij. De exacte prijs van een DNA onderzoek (oftewel de kosten van dit grootschalige onderzoek) is niet duidelijk, wordt ook niet vermeld in de uitgebreide product- en dienstcatalogus. Op Internet doet een doorsnee vaderschapstestje tussen de 140 en 260 euro pp. Wellicht krijgt het OM kwantumkorting bij het NFI, maar goedkoop zal het niet zijn. Een DNA-onderzoek inDuitsland onder 80.000 mannen heeft ruim 2 miljoen euro gekost, deze variant is 10 keer zo klein, dus houd ik het voor het gemak op een slordige 200.000 euro. Valt eigenlijk best mee; de afgelopen verkiezingen hebben zo’n 50 miljoen euro gekost, volgens televisieprogramma De Rekenkamer. Als ik contact opneem met het NFI en ze ronduit vraag wat nou zo’n DNA-onderzoek kost, in het kader van Wet Openbaarheid van Bestuur en transparantie van overheidsorganen enzo, krijg ik vriendelijk doch beleefd de deksel op mijn neus:”Over de kosten van onderzoeken doet het NFI geen uitspraken.” Politie en OM kunnen ‘gratis’ onderzoek laten doen bij het NFI. Nou ja, gratis. Het NFI krijgt in ieder geval 70 miljoen euro per jaar uit jusititiele potjes. Dat is het hele budget voor forensisch onderzoek, maar aangezien de NFI eigenlijk de enige speler is, is alles voor hun. Zeker sinds Ivo Opstelten afziet van marktwerking en concurerende particuliere (commerciele) onderzoeksbedrijven geen kans geeft, ondanks dat ze beter scoorden op diverse kwaliteitseisen op het gebied van o.a.. kwaliteit (leesbaarheid, bureaucratie, snelheid), veiligheid van informatie en leveringszekerheid van forensische dienstverlening.

De terugkeer van het oude zeurende mannetje

Waarom de ene cold case zaak wel uit de vriezer wordt getrokken en de andere onder een laag ijs verdwijnt, weet ik eigenlijk niet. We hebben er genoeg de politiekorpsen fulltime mee bezig te houden. In 2006 stond de teller, gerekent vanaf 1998, voor regio Amsterdam Amstelland op 266. Rotterdam-Rijnmond had er ‘een honderdtal’. Ik noem er een aantal: Nicky Verstappen, Tanja Groen (die fiets was NIET van haar by the way), prostituee Jolanda Meijer, en de minder bekende Riet Poot, Marinus van der Meys, en er zijn er dus nog veelmeer. Het is vreselijk verdrietig wat er gebeurd is, maar wat nou als blijkt dat de dader een zwakbegaafde 18-jarige dorpsgenoot was van Marianne die, laten we zeggen, een psychose had toen hij haar wurgde en zich er niks van kan herinneren. Zeker nu de dood van Marianne meer op een paniek-reactie lijkt (met dank aan de bevindingen van het 3D-team), in ieder geval geen voorbedachte rade en er dus eerder sprake is van doodslag(max 15 jaar) dan moord (max 30 jaar). Misschien is er zelfs geen verkrachting (max 12 jaar) gepleegd, maar lijkschennis (necrofilie is niet strafbaar in Nederland). De kans dat de onderzoekskosten op een eventuele dader verhaald kunnen worden, is nagenoeg nihil. Maar in Nederland hangt er geen ethische discussie aan het prijskaartje der rechtshandhaving. Het is ook moeilijk: waar trek je de grens? Wanneer heb je genoeg gedaan? Geld speelt geen rol; tenzij het gaat om bezuinigingen op politie-personeel; minder mensen die meer moeten doen.

DNA-deelnemers die zijn verhuisd, bijvoorbeeld naar het buitenland, moeten zich ook melden: dat kan een kostbare grap worden. Bekende criminelen die al in de DNA-database zitten, zouden eigenlijk niet mee hoeven doen: hun DNA is al beschikbaar. Het betekent dus ook dat de moordenaar van Marianne Vaatstra de afgelopen 13 jaar in Nederland geen misdaden gepleegd heeft, die ernstig genoeg zijn voor de overheid om zijn DNA te willen bewaren. Het is ook maar te hopen dat de dader niet stiekem al is overleden. Als iemand weigert, kan hij hoogstens rekenen op een minnetje achter zijn naam en wat extra aandacht van de politie, maar aangezien het om een vrijwillig onderzoek gaat, moet het OM met hele sterke argumenten komen om een speeksel-sample af te dwingen.

Maar goed, het sterkste argument om gewoon mee te doen, geen vragen te stellen en dit soort onderzoeken alleen maar toe te juichen is de kans op zegevierend recht. En rust voor de ouders van Marianne Vaatstra die waarschijnlijk al 13 jaar lang elke man in de vruchtbare leeftijd met argus-ogen bekijken of hij mogelijk hun lieve dochter zo gruwelijk heeft gedood.

P.S.1. In Duitsland hadden ze na 2 jaar en 15.000 DNA-profielen eindelijk de gezochte pedofiel te pakken. Dat geeft toch hoop.
P.S.2. Peter R. de Vries valt in haplotype J, hij heeft dus sowieso een alibi.

Gastblog van Therese Klok - freelance criminoloog en blogger op www.therighttrace.nl

Nieuwsgierig naar Misdaadstad Amsterdam? Naar de Wallen en haar duistere kanten? De laatste opzienbarende moord op de Wallen vond plaats in 2009. Een Hongaarse prostituee van 19 jaar werd met vele messteken om het leven gebracht. Tot de dag van vandaag is de moord niet opgelost.

Wil jij meer weten over deze misdrijven? Of over coffeeshops, cannabis en het Nederlandse gedoogbeleid?

Ga met Joost van der Wegen, misdaadjournalist, mee op Crime Scene Tour en laat je leiden langs de wereld van (il)legale prostitutie, coffeeshops en een aantal crime scenes!

Kosten? Slechts 7 euro!

Ik ben slecht

Ik ben slecht

Ik heb op dit blog vaak en veel geschreven over de dunne scheidslijn tussen goed en slecht.

Dat het helemaal niet zo moeilijk is om gewelddadig te worden. Of te zijn. En dat je er helemaal niet slecht voor hoeft te zijn.

En dat ik eigenlijk denk dat die scheidslijn helemaal niet bestaat. Of in ieder geval met speels gemak verschuift en makkelijk doordringbaar is.

Maar altijd ging het hier over anderen. Verhalen van mensen die ver van me af staan. Makkelijk. Veilig. Altijd de ander. De ander die ineens de grens over ging.

Maar hoe doe ik het zelf eigenlijk? Waar zit mijn grens? Wanneer ga ik daar over heen? En ben ik eigenlijk in staat tot grenzeloos geweld?

Jazeker.

Ik ga niet in details treden. Lijkt me niet gepast.

Maar ik weet wel dat het heftig was. Niet het geweld. Niet het gemak waarmee je het doet. Maar het totale gebrek aan remmingen als je eenmaal over een bepaald punt heen bent.

Het punt waarop je stopt met denken en alleen nog maar doet. Waarop het je helemaal niet meer kan schelen wat het resultaat is. Je doet. Vlammende haat.

Gek genoeg duurt het helemaal niet lang. Een paar seconden misschien? Even is de controle weg. Maar dan ook echt weg.

Vlak daarna schrik je. Ben ik dit? Heb ik dit gedaan? Ik zie mezelf als een redelijk mens. Iets te empathisch misschien. Ken mijn sterke en zwakke plekken. Kan me redden in de maatschappij. Heb voor zover ik weet geen stoornissen. Denk altijd na voor ik iets doe.

Hoe kan dit?

Dan komt de angst. Omdat het zo gemakkelijk anders af had kunnen lopen. Wat als er ergens een mes had gelegen? Of een vuurwapen? Wat als ik dronken zou zijn geweest? Zou ik in staat zijn tot meer?

Tot doodslag?

Het antwoord laat zich raden. Ik ben er niet gerust op. Dat ene moment waarop je de controle verliest. Scary shit. Alles is mogelijk.

Er zijn mensen die mij daderknuffelaar noemen. Ik vind het best. Heb eigenlijk nooit zo goed begrepen waarom empathie louter voor het slachtoffer gereserveerd moet worden.

En ja. Ook nu snap ik daders van extreem geweld als ze tegenover een rechter naar excuses zoeken.

'Ik was mezelf niet, meneer de rechter. Normaal zou ik dit nooit doen'

Het is helemaal niet zo moeilijk om voor te stellen dat mensen achteraf geen verantwoordelijkheid wensen te nemen voor hun gedrag. Zeker niet tegenover een rechter met de macht om je af te straffen.

De controle verliezen is ook eng. Maar eigenlijk is er iets dat vele malen enger is.

Mensen die extreem geweld gebruiken zijn wel degelijk zichzelf. Geweld is iets dat in ons allen zit. We zijn geconditioneerd om ons te gedragen. Om respectvol te zijn. Alles op te lossen met praten. Met overleg. We controleren onze driften en dat gaat meestal goed.

Meestal.


Chris Klomp

Pats

Pats. Een klap in mijn gezicht.

Wie? Wat? Waar?

Ik schrik op uit bed. En ben ziedend.

Wie slaat nu iemand die ligt te slapen?

Boos roep ik naar mijn vriend waarom ie me in hemelsnaam slaat.

“Ja, hallo zeg, jij slaat me zomaar!”

“Ik sla jou zomaar?”

“Ja, je slaat me verdomme net in mijn gezicht!”

Ik weet van niks. Wel herinner ik me een droom waarin iemand mijn tas probeerde te jatten. Die sloeg ik, ja, in mijn droom.

“Volgens mij had ik een nachtmerrie!”

“Lekker is dat met jou. Je slaat me zomaar in mijn gezicht.”

“Daarom hoef je me nog niet terug te slaan. Je weet toch dat ik slaapwandel en raar droom!”

Even later dommel ik weer in. En dan weer…. Pats, een klap in mijn gezicht. Een klap. Vol in mijn gezicht.

En binnen een fractie van een seconde, sla ik terug. En terug. En terug. En terug. Het is zwart voor mijn ogen. Ik kan niet stoppen met slaan. En in mijn hoofd gonst het: “vrouwen sla je niet, vrouwen sla je niet, vrouwen sla je niet, vrouwen sla je niet, vrouwen sla je niet……”

Na een aantal minuten houd ik op. Mijn vriend zit verscholen achter zijn armen. Hij kijkt enorm verbaasd. En angstig. En boos.

“Je hebt me net weer geslagen!” roept hij vanachter zijn ellebogen.

Volledig de controle kwijt. Weg beheersing. Weg beschaving.

Het ene moment een rustig mens, het volgende moment een levensgevaarlijk wezen.

Het overkwam mij.

Professor de Ruiter - professor in de forensische psychologie - mag nimmer zitting nemen in de rechtbank. Zij is op voorhand getuige deskundige af. Aldus Vrij Nederland.

Dit terwijl zij reeds veelvuldig gerapporteerd heeft en een goede wetenschappelijke staat van dienst heeft. Recent verscheen er een stuk over de Ruiters weigering in de Telegraaf.

Zowel mannen als vrouwen zijn veelvuldig slachtoffer van seksueel geweld.

In de minderheid van de gevallen volgt er een aangifte.

De GGD Amsterdam probeert middels een onderzoek te achterhalen wat redenen zijn om wel of niet aangifte te doen.

Help jij mee? http://www.onderzoekseksueelgeweld.nl/

Dertig minuten. Bijna altijd word ik na dertig minuten gebeld. Dat ik langs kan komen. Dat de euthanasie is voltrokken. Dertig minuten na de geplande, de afgesproken tijd. Waarop men verkozen heeft om te sterven.

Ditmaal verloor ik de tijd. Ik verrichte andere werkzaamheden. Vergat bijna dat ik nog ergens verwacht werd. Tot ik na drie uur verzocht werd te komen. Om te schouwen.

Bij binnenkomst in huis aanschouw ik een ongebruikelijk tafereel. De naasten van de overledene zitten op bed. Bij hun geliefde. Ze houden haar vast. Lachen. Kletsen. Aaien. Liefkozen.

“Hoe vonden jullie het gaan?”

Alle aanwezigen waren zeer te spreken over het afscheid. “Ontzettend fijn.” “We hadden ruim de tijd.” “Het ging heel rustig. Kabbelend.”

Ze hadden de laatste paar uren gezamenlijk gedeeld. Gepraat. Geknuffeld. Gelachen. Gedronken.

Ik zag de laatste glimps van wat zich de afgelopen uren had afgespeeld.

Warm, intiem, bijzonder.

In de keuken schuif ik aan bij de huisarts. Ik controleer alle paperassen. Alles is in orde. De juiste medicatie is toegediend. Via een infuus. Zoals gebruikelijk.

De enorm lange duur van de euthanasie begrijp ik echter niet. Het gaat vaak ontzettend snel. Abrupt, als het eenmaal begint. Tijd voor dit alles is er niet. Nooit.

“Ja, het infuus zat niet goed.”

En zo voltrok de euthanasie zich op een aangepast tempo. Trager dan gebruikelijk. En gaf het ruimte aan dit bijzondere tafereel, waar ook de huisarts zeer over te spreken was.

Het was werkelijk een geluk bij een ongeluk.

Louise en Martine, beoefenaars van het oudste vak ter wereld, brachten meer dan vijftig jaar door op de Amsterdamse wallen.

Documentairemakers Provaas en Schroder volgen de dames met de camera en geven zo een ontwapenend inkijkje in hun leven. 

De documentaire is online beschikbaar en kan tot 14 juni worden bekeken. Voor de documentaire klik HIER

Ook boeven hebben moeders. 'Het zou je kind maar wezen'. In gesprek met een moeder in Man Bijt Hond

Met enige regelmaat komt er een lichaam in de Amsterdamse grachten bovendrijven. In de reportage van Brandpunt wordt gerept van ongeveer 15 personen per jaar. Zo nu en dan kom ik in dergelijke gevallen schouwen. Maar wie zijn die mensen? En hoe belanden ze in de grachten?